ΘΑ ΠΡΟΒΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΑΝΙΟ ΥΛΙΚΟ ΠΟΥ ΕΚΤΕΘΗΚΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ («ΕΝ ΠΟΝΤΩ». ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Π. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ, Η ΠΛΗΡΕΣΤΕΡΗ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ)
ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΛΦΑ
Με τίτλο «Εν Πόντω, συμβολή στη μνήμη 1890-1920» παρουσιάστηκε πριν από λίγους μήνες στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη η συλλογή από επιστολικά δελτάρια του Στέργιου Θεοδωρίδη. Η...
ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΛΦΑ
Με τίτλο «Εν Πόντω, συμβολή στη μνήμη 1890-1920» παρουσιάστηκε πριν από λίγους μήνες στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη η συλλογή από επιστολικά δελτάρια του Στέργιου Θεοδωρίδη. Η...
συγκρότηση της ιστορικής μνήμης είναι μια διαδικασία που οφείλει να απασχολήσει ακόμα πιο τεκμηριωμένα τον πολιτικό, ιστορικό και πολιτισμικό λόγο της σύγχρονης αριστεράς. Από την άποψη αυτή η ημερίδα του Σύριζα Πιερίας με ομιλητές τον πανελληνίως γνωστό μαχητικό συγγραφέα, αρθρογράφο και ερευνητή Βλάση Αγτζίδη (επιμελείται και τις ιστορικές σελίδες της εφ. Ελευθεροτυπία) και τον Στέργιο Π. Θεοδωρίδη είναι και επίκαιρη και αναγκαία. Με την ευκαιρία της άφιξης εδώ και του συλλέκτη Στέργιου Θεοδωρίδη ο οποίος θα παρουσιάσει κάποια μέρη της συλλογής του αξίζει να πούμε δυο λόγια για την σπάνια αυτή συλλογή-άθλο και τον δραστήριο συλλέκτη της.
Συλλογή-άθλος αφού μετράει περί τις 700 καρτ ποστάλ και φωτογραφίες κι από την οποία λείπουν μόνο δύο δελτάρια, όπως είπε χαρακτηριστικά ο Θεοδωρίδης. Γεννημένος φυσικά στην Ελλάδα ο ίδιος, όπως και οι γονείς του άλλωστε, φέρει τις μνήμες του παππού («Αϊντε, καλή πατρίδα», έλεγε ο παππούς μου όταν έστριβε τσιγάρο»), άρχισε να συλλέγει «τυχαία σχεδόν» στα μισά της δεκαετίας του '90.
Ενα σημαντικό μέρος από το πολύτιμο αυτό υλικό - περί τις 250 από τις περίπου 700 που διαθέτει στη συλλογή του ο Στέργιος Θεοδωρίδης – εκτέθηκε για το πλατύ έκθεσης με σκοπό να «μιλήσει» στο σημερινό Έλληνα και να του παρουσιάσει την εικόνα εκείνη που δεν γνωρίζει για τον Πόντο καθώς δεν πέρασε στα βιβλία της Ιστορίας: της καθημερινής ζωής, του πολιτισμού, της παιδείας και της θρησκείας, μαζί με απόψεις από τις μεγάλες πόλεις που άκμασαν όπως η Τραπεζούντα, η Σαμψούντα, η Κερασούντα και έγγραφα - ντοκουμέντα της εποχής.
«Θα μπορούσε κάποιος ερευνητής να αντιμετωπίσει τις καρτ ποστάλ ως τα Εφήμερα μιας ολόκληρης εποχής» δήλωσε στα «ΝΕΑ» ο συλλέκτης Στέργιος Θεοδωρίδης. «Μελετώντας τες κάποιος θα μπορούσε να βρει πλούσιο υλικό για έρευνα». Διότι μπορεί οι περισσότερες κάρτες να διακινούνταν μεταξύ εμπόρων κυρίως για ανταλλαγές ευχών, όμως συχνά σε αυτές μπορεί να βρει κάποιος πληροφορίες, όπως σχετικές με την επιδημία χολέρας που χτύπησε την Τραπεζούντα το 1910. Η πιο συνηθισμένη γλώσσα δε, που χρησιμοποιείται σε αυτού του είδους την αλληλογραφία είναι τα γαλλικά, διότι η γαλλική ήταν η διεθνής γλώσσα της εποχής.
Ο Στέργιος Θεοδωρίδης παρουσίασε το 2012 για πρώτη φορά ένα μικρό μέρος της συλλογής του που περιλαμβάνει επιστολικά δελτάρια της περιόδου 1890-1918, τα οποία είναι κυρίως επιχρωματισμένες λιθογραφίες, τεχνική διαφορετική από τις φωτοκάρτες που ήρθαν στη μόδα τις επόμενες δεκαετίες. Μια συλλογή που, όπως εξηγεί, ξεκίνησε τυχαία όταν ένας φιλοτελιστής στα μέσα της δεκαετίας του '90 του έδειξε μία καρτ ποστάλ: την πρώτη της συλλογής του, η οποία απεικονίζει την είσοδο της Αγοράς στην Τραπεζούντα και έναν άνδρα με τοπική ενδυμασία.
«Η συλλογή είναι μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή και επιμονή» τονίζει ο Στέργιος Θεοδωρίδης, ο οποίος εντόπιζε κυρίως τα αντικείμενα του πόθου του σε δημοπρασίες στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Τώρα όμως η κρίση έχει βάλει αναγκαστικά φρένο και στο συλλεκτικό του πάθος. «Εδώ η κρίση έχει χτυπήσει τη ζωή μας, δεν θα έχει χτυπήσει τη συλλογή; Εχω σταματήσει να αγοράζω πλέον. Δεν έχω δυνατότητα» λέει και ελπίζει ότι κάποια στιγμή θα καταφέρει να προχωρήσει στην έκδοση ενός λευκώματος που θα περιλαμβάνει το σύνολο της συλλογής του.
Στην ερώτηση τέλος του δημοσιογράφου της Αυγής «Δεν πιστεύεις, λοιπόν, ότι παράγουμε περισσότερη ιστορία απ' όση μπορούμε να καταναλώσουμε...» ο Στέργιος Θεοδωρίδης θα πει: «Αντιθέτως, ζούμε μια «ανιστόρητη» πραγματικότητα, με τις οθόνες να στάζουν διαστρέβλωση και τους τροϊκανούς υποτακτικούς να κηρύσσουν το τέλος της Ιστορίας! Βλέπουμε νέες αναλγησίες πάνω στις ζωές των ανθρώπων - και τις μνήμες εκείνων των «τουρκόσπορων» και των «παστρικών» να υποτάσσονται σε ένα σωρό βεβαιότητες. Βεβαιότητες που, τάχα, μας χάριζε αφενός η επιφανειακή ενασχόληση με την Ιστορία ή η αμήχανη ιδεολογικοποίηση των ιστορικών γεγονότων και, αφετέρου, εκείνα τα ψυχαναγκαστικά διαβάσματα στο σχολείο, που έπιαναν τη σύγχρονη Ιστορία με ξεκομμένο πάντα τρόπο από τη ζωή μας. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις υποβαθμίζουν την ιστορική εμπειρία, όχι μόνον των Ποντίων αλλά και γενικότερα των Ελλήνων της Ανατολής, αφήνοντας χώρο σε εθνικιστικές απόψεις.
ΠΗΓΕΣ: Αυγή [Κακουριώτης Σπύρος] 08/04/2014, Ελευθεροτυπία [Χρ. Σ.] 8/4/14, Τα Νέα [Μαίρη Αδαμοπούλου] 07/04/2014
