Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΚΑΜΤΣΙΔΟΥ ΚΑΙ ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΣ: ΔΥΟ ΧΡΗΣΙΜΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ


Εξ αφορμής της δημόσιας συζήτησης που θα γίνει την Πέμπτη 22 Νοεμβρίου (ώρα 7.00, Εκάβη)

του Αντώνη Κάλφα

Η συζήτηση που διεξάγεται με ένταση στην ελληνική κοινή γνώμη και μεταξύ των ειδικών για το κράτος, το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία δεν είναι χωρίς νόημα. Ίσα ίσα γίνεται ολοένα και σαφέστερο πως χρειάζεται να ξανασυζητήσουμε και να κατανοήσουμε το δομικά (κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά) στοιχεία που συγκροτούν τον σύγχρονο διάλογο για την Ελλάδα που σχεδιάζουμε. Από την άποψη αυτή απαραίτητο είναι να στραφούμε σε πηγές πληροφόρησης που και έγκυρες είναι και προέρχονται από ανθρώπους, μαχόμενους πολίτες.

«Το κοινοβουλευτικό σύστημα, Δημοκρατική αρχή και κυβερνητική ευθύνη (Σαββάλας 2011)». Με αυτόν τίτλο κυκλοφόρησε πέρυσι το βιβλίο της συνταγματολόγου Ιφιγένειας Καμτσίδου. Η συγγραφέας υποστηρίζει πως ο κοινοβουλευτισμός αποτελούσε ένα οργανωτικό σχήμα που εξασφάλιζε τον περιορισμό της κρατικής εξουσίας και, στην συνέχεια, την άσκησή της σύμφωνα με την θέληση της Βουλής και, έμμεσα, του λαού. Στο πέρασμα όμως από τον 20ό προς τον 21ο αιώνα, η δυναμική του δείχνει να έχει εξαντληθεί: Η κομματική ταύτιση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και των κυβερνώντων τείνει να καταστήσει πλασματική την πολιτική ευθύνη των τελευταίων και απαξιώνει την υποχρέωσή τους να λογοδοτούν προς την Βουλή και το εκλογικό σώμα. Επιπλέον, η υποχώρηση του εθνικού κράτους ως πεδίου άσκησης της πολιτικής, η διαφαινόμενη επικράτηση της νεοφιλελεύθερης αυταπάτης, ότι η παγκοσμιοποίηση θα εξασφαλίσει μια αγαθή διακυβέρνηση που θα στηρίζεται στους αναλλοίωτους κανόνες της ηθικής, κάνουν τον προβληματισμό για το κοινοβουλευτικό σύστημα να δείχνει ξεπερασμένος.
Και συνεχίζει η Καμτσίδου: «Αν το ζητούμενο στην δημοκρατία είναι η λογοδοσία των κυβερνώντων, το κοινοβουλευτικό σύστημα καθιστά τις κυβερνητικές πολιτικές αντικείμενο μιας οργανωμένης αντιπαράθεσης και επιβάλλει την αντιπαραβολή τους προς τις δεσμεύσεις που ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του αναλαμβάνουν κατά την άνοδο τους στην εξουσία. Η διακυβέρνηση με βάση την πολιτική εντολή που οι κυβερνώντες λαμβάνουν κατά τον διορισμό τους και η αναγωγή της δράσης τους στην βούληση του λαού αποτελούν εγγύηση του πολιτικού αυτοπροσδιορισμού, αλλά και ένα ανάχωμα στην συρρίκνωση της πολιτικής ως μεθόδου ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων».

Ο καθηγητής του συνταγματικού δικαίου Κώστας Χρυσόγονος στο βιβλίο του με τον τίτλο «Η "μεγάλη πορεία" προς την αποθέσμιση. Ο εκφεουδαρχισμός του ελληνικού πολιτικού συστήματος (Επίκεντρο 2011)» υποστηρίζει πως η υπέρβαση της κρίσης είναι ανέφικτη μέσα στα πλαίσια του υπάρχοντος πολιτικού μας συστήματος. «Η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει την εμφάνιση δημοκρατικά οργανωμένων κομμάτων αρχών, την εξαφάνιση του πολιτικού δυναστισμού, την αποδόμηση των πελατειακών σχέσεων, το σαφή διαχωρισμό μεταξύ δημόσιας εξουσίας και ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων. Προϋποθέτει ακόμη την καθολική ανανέωση της πολιτικής τάξης, με πολιτικούς που θα προέρχονται μέσα από την κοινωνία και θα την αντιπροσωπεύουν αυθεντικά έναντι του κράτους, και όχι με υποτελείς των κομματικών ηγεμόνων ή κληρονόμους πολιτικών δυναστειών». Υπερασπίζεται τέλος την ιδέα πως «η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει επίσης, σε κοινωνικό επίπεδο, μια ριζική αλλαγή των αντιλήψεων και νοοτροπιών οι οποίες έχουν για πολλά χρόνια διαπεράσει το σύνολο σχεδόν του κοινωνικού σχηματισμού».